Żółtaczka u psa to poważny objaw. Często wskazuje na choroby przenoszone przez kleszcze. Warto wiedzieć, co oznacza i jak postępować.
Czym jest żółtaczka u psa?
Żółtaczka, znana także jako ikterus, nie jest chorobą. To objaw. Świadczy o zwiększonym stężeniu bilirubiny we krwi. To stan nazywany hiperbilirubinemią.
Normalne stężenie bilirubiny u psa to do 0,4 mg/dl. Zażółcenie tkanek pojawia się, gdy poziom przekracza 2 mg/dl. Wyraźna żółtaczka jest widoczna przy poziomie powyżej 4 mg/dl. Podwyższona bilirubina wskazuje na problemy zdrowotne. Może dotyczyć wątroby, dróg żółciowych lub krwinek czerwonych.
Kleszcze a choroby odkleszczowe
Kleszcze to niewielkie pajęczaki. Żywią się krwią ludzi i zwierząt. Występują w lasach i na łąkach. Spotkasz je też w parkach i na trawnikach. Są aktywne od wiosny do jesieni. Minimalna temperatura do ich aktywności to 7°C. Mogą przetrwać długo bez pożywienia. Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne. Ich ślina zawiera środek znieczulający.
Kleszcze przenoszą groźne patogeny. Zarażenie następuje podczas żerowania. Kleszcz może wymiotować patogenami do krwi psa. Im dłużej pasożyt żeruje, tym większe ryzyko. W Polsce najczęściej spotykamy kleszcza pospolitego i łąkowego. Jeden kleszcz może przenosić kilka chorób. Należą do nich babeszjoza, borelioza, anaplazmoza, erlichioza i hepatozoonoza.
Babeszjoza – najczęstsza przyczyna żółtaczki po kleszczu
Babeszjoza to jedna z najgroźniejszych chorób odkleszczowych. Wywołują ją pierwotniaki Babesia canis. Przenoszą je kleszcze. Pierwotniaki te atakują krwinki czerwone (erytrocyty). Powodują ich rozpad. Ten proces to hemoliza. Hemoliza prowadzi do anemii hemolitycznej. Uwolniona z erytrocytów bilirubina gromadzi się we krwi. To powoduje żółtaczkę. Zakażenie Babesia wymaga żerowania kleszcza przez kilkanaście godzin.
Jakie są przyczyny żółtaczki u psa?
Żółtaczka może mieć różne źródła. Wynika z problemów przedwątrobowych, wątrobowych lub pozawątrobowych.
Przyczyny przedwątrobowe (hemolityczne):
- Nadmierny rozpad krwinek czerwonych (hemoliza).
- Babeszjoza to częsta przyczyna.
- Autoimmunologiczna anemia hemolityczna też ją wywołuje.
- Toksyny i niektóre leki mogą uszkadzać krwinki.
- Inwazje pasożytnicze wpływają na krew.
Przyczyny wątrobowe (miąższowe):
- Uszkodzenie komórek wątroby.
- Zapalenie wątroby (ostre lub przewlekłe) jest powszechne.
- Choroby zakaźne jak leptospiroza czy choroba Rubartha.
- Nowotwory wątroby.
- Choroby metaboliczne i dziedziczne (np. zatrucie miedzią u Bedlington Terrierów).
- Zatrucia różnymi substancjami.
Przyczyny pozawątrobowe (zastoinowe):
- Zaburzenia odpływu żółci.
- Najczęściej jest to niedrożność dróg żółciowych.
- Kamica żółciowa blokuje przepływ.
- Nowotwory w obrębie dróg żółciowych.
- Urazy w tej okolicy.
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego.
- Problemy z trzustką lub dwunastnicą też wpływają na drogi żółciowe.
Kto jest narażony na żółtaczkę?
Psy często przebywające na terenach zalesionych lub łąkach są bardziej narażone. To miejsca występowania kleszczy. Psy rasowe mogą mieć predyspozycje do chorób wątroby. Należą do nich labrador retriever, doberman, cocker spaniel. Bedlington Terrier i dalmatyńczyk również są w grupie ryzyka.
Objawy żółtaczki u psa
Najbardziej charakterystycznym objawem jest zażółcenie. Widać je na skórze. Żółte stają się też błony śluzowe i białka oczu (twardówki). Dziąsła psa również mogą zmienić kolor.
Inne objawy towarzyszące żółtaczce to:
- Zmniejszony apetyt lub jego brak.
- Osłabienie, apatia, senność.
- Utrata masy ciała.
- Wymioty i biegunka.
- Gorączka.
- Ciemny, pomarańczowy lub czerwony mocz (bilirubinuria).
- Jasny stolec.
- Powiększony brzuch.
- Powiększone węzły chłonne.
- Przyspieszony oddech i tachykardia.
- W ciężkich przypadkach pojawiają się objawy neurologiczne.
Pies z żółtaczką często jest wycofany. Traci zainteresowanie zabawą i jedzeniem.
Diagnostyka żółtaczki u psa
Szybka diagnoza jest kluczowa. Lekarz weterynarii przeprowadza badanie kliniczne. Pyta o historię choroby i możliwe narażenie na kleszcze.
Ważne są badania laboratoryjne:
- Morfologia krwi ocenia krwinki.
- Biochemia krwi mierzy poziom bilirubiny. Sprawdza też enzymy wątrobowe (ALT, AST, ALP, GGT).
- Koagulogram bada krzepliwość krwi.
- Analiza moczu może wykazać bilirubinurię.
Badania obrazowe pomagają ocenić narządy:
- Ultrasonografia (USG) jamy brzusznej.
- Rentgen (w niektórych przypadkach).
Testy na choroby podstawowe są niezbędne:
- Testy na obecność patogenów odkleszczowych (testy serologiczne, PCR).
- Test Coombsa przy podejrzeniu hemolizy.
- Biopsja wątroby pozwala ocenić tkankę.
Ustalenie przyczyny żółtaczki jest najważniejsze dla leczenia.
Leczenie żółtaczki u psa
Leczenie zależy całkowicie od przyczyny żółtaczki. Skupia się na wyeliminowaniu choroby podstawowej.
Ogólne podejścia terapeutyczne:
- Farmakoterapia: antybiotyki (np. przy babeszjozie, leptospirozie), leki przeciwwirusowe, glikokortykosteroidy (przy autoimmunologicznej anemii).
- Wsparcie wątroby: leki hepatoprotekcyjne (ursodiol, ostropest plamisty, S-adenozylometionina).
- Płynoterapia: nawadnianie psa.
- Dieta: specjalistyczna, lekkostrawna karma wątrobowa.
- Suplementacja: witaminy i minerały.
- Transfuzja krwi: przy ciężkiej anemii spowodowanej hemolizą.
- Interwencja chirurgiczna: w przypadku zablokowania dróg żółciowych.
Leczenie babeszjozy obejmuje leki zabijające pierwotniaki i leczenie wspomagające. Leczenie boreliozy zwykle trwa około 4 tygodni, wymaga antybiotyków.
Rokowanie i powikłania
Rokowanie zależy od wielu czynników. Kluczowe jest szybkie zidentyfikowanie przyczyny. Wczesne leczenie zwiększa szanse na wyzdrowienie. Rokowanie jest dobre, jeśli choroba zostanie szybko opanowana. Jest niepomyślne w zaawansowanych przypadkach. Nowotwory czy ciężka marskość wątroby mają złe rokowania.
Żółtaczka może prowadzić do poważnych powikłań:
- Marskość wątroby.
- Niewydolność nerek.
- Problemy z krzepnięciem krwi i krwawienia.
- Encefalopatia wątrobowa (zaburzenia neurologiczne).
- Niewydolność wielonarządowa.
- Śmierć.
80% psów zdrowieje przy odpowiednim leczeniu. 20% niestety nie przeżywa powikłań.
Zapobieganie żółtaczce u psa po ukąszeniu kleszcza
Najlepszą metodą jest ochrona przed kleszczami.
Jak chronić psa:
- Regularnie stosuj preparaty przeciwkleszczowe. Dostępne są krople spot-on, obroże, tabletki, spraye.
- Dokładnie oglądaj psa po każdym spacerze. Szczególnie po powrocie z lasu czy łąki. Sprawdzaj uszy, szyję, okolice łonowe, między palcami.
- Unikaj spacerów w wysokiej trawie i zaroślach w szczycie sezonu kleszczowego.
- Szybko usuń kleszcza, jeśli go znajdziesz. Użyj specjalistycznych narzędzi.
- Szczepienia mogą pomóc. Dostępna jest szczepionka przeciwko babeszjozie. Ważne jest też szczepienie przeciw leptospirozie.
- Zapewnij psu zbilansowaną dietę. Wspieraj jego odporność.
- Unikaj podawania psu toksycznych substancji.
- W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów, szybko udaj się do weterynarza.
Profilaktyka powinna trwać od lutego do października. W cieplejsze zimy może być potrzebna przez cały rok.
Czy żółtaczka u psa jest zaraźliwa dla ludzi?
Sama żółtaczka nie jest zaraźliwa. To objaw. Nie można się zarazić żółtym zabarwieniem skóry psa. Jednak niektóre choroby wywołujące żółtaczkę mogą być zoonotyczne. Oznacza to, że mogą przenosić się na ludzi. Przykładem jest leptospiroza. Ważne jest zachowanie higieny. Regularne sprzątanie i dezynfekcja otoczenia chorego psa są zalecane.
Od czego pies ma żółtaczkę?
Pies ma żółtaczkę z powodu nadmiaru bilirubiny we krwi. Wynika to z rozpadu krwinek czerwonych, problemów z wątrobą lub zablokowania dróg żółciowych. Częstą przyczyną po ukąszeniu kleszcza jest babeszjoza.
Jak zachowuje się pies z żółtaczką?
Pies z żółtaczką często jest apatyczny. Staje się osowiały i wycofany. Traci zainteresowanie jedzeniem. Mogą pojawić się wymioty i gorączka.
Jak diagnozować żółtaczkę u psa?
Diagnostyka żółtaczki obejmuje badanie kliniczne. Wykonuje się badania krwi (morfologia, biochemia, koagulogram). Ważna jest analiza moczu. Często potrzebne jest USG jamy brzusznej. Weterynarz może zlecić testy na choroby odkleszczowe lub biopsję wątroby.
Czy żółtaczka u psa jest śmiertelna?
Żółtaczka sama w sobie nie jest śmiertelna. Jest objawem. Choroby wywołujące żółtaczkę mogą być bardzo groźne. Wczesna diagnoza i leczenie zwiększają szanse na przeżycie. Poważne powikłania mogą prowadzić do śmierci psa.
Jak długo kleszcz żeruje na psie?
Kleszcze mogą żerować na psie różnie długo. Nimfa potrzebuje około 2 dni. Dorosła samica żeruje od 4 dni do nawet 2 tygodni. Im dłużej, tym większe ryzyko przeniesienia chorób.
„Żółtaczka u psa to poważny sygnał ostrzegawczy, mogący wskazywać na choroby odkleszczowe, takie jak babeszjoza.”
„Szybka diagnoza i leczenie są kluczowe, aby zapobiec poważnym powikłaniom i uratować życie psa.”
„Żółtaczka u psa to objaw, a nie choroba sama w sobie.” – Jagoda Cinciała
„W przebiegu żółtaczek hemolitycznych rośnie stężenie bilirubiny pośredniej (wolnej).” – Jagoda Cinciała
„Diagnostyka polega na badaniu krwi, USG, biopsji wątroby.” – Jagoda Cinciała
Równie ciekaw