Kleszcze to niebezpieczne pasożyty. Dowiedz się, jak bezpiecznie usunąć kleszcza u psa i skutecznie chronić go przed chorobami odkleszczowymi. Regularna kontrola i profilaktyka są kluczowe dla zdrowia Twojego czworonoga.
Kleszcze u psa – poznaj wroga swojego pupila
Kleszcze to niewielkie pajęczaki. Ich ugryzienia stanowią duże zagrożenie dla czworonogów. Kleszcze są natrętnymi pasożytami. Spotkasz je często w zaroślach i wysokiej trawie. Mogą przetrwać i rozwijać się w lasach, trawie, na plażach. Znajdziesz je też na trawnikach, a nawet w obszarach miejskich. Pasożyty te przechodzą na psa podczas spaceru. Pies otrze się wtedy o krzew lub trawę.
Kleszcze są aktywne od przełomu marca i kwietnia. Ich aktywność trwa do przełomu października i listopada. Zależy to od temperatury otoczenia. Maj i czerwiec to okres wzmożonej aktywności kleszczy. Ze względu na łagodne zimy kleszcze bywają aktywne przez cały rok. W Polsce ich aktywność zaczyna się przy temperaturze 7°C. Kończy się na 28,8°C.
W Polsce występuje 19 gatunków kleszczy. W Europie jest ich około 70. Najczęściej spotykane gatunki to Ixodes ricinus, Dermacentor reticulatus, Rhipicephalus sanguineus. Występują też Ixodes hexagonus i Argas reflexus. Kleszcze twarde mają owalny kształt. Posiadają spłaszczenie grzbietowo-brzuszne. Mają też owalną tarczkę grzbietową.
Nienajedzone kleszcze mają od 2,5 do 3,5 mm. Napojone krwią samice mogą osiągać długość do 10 mm. Kleszcze mogą zwiększyć swój rozmiar z 4 mm do 10-12 mm po napiciu krwią. Opity pasożyt ma bladoczerwony lub sinoniebieski kolor. Posiada gładki i błyszczący tułów. Ukąszenie kleszcza nie jest bolesne. Niesie jednak ryzyko groźnych chorób. Kleszcze przenoszą patogeny niebezpiecznych chorób. Zagrożeni są ludzie i zwierzęta domowe.
W Polsce wektorami chorobotwórczych patogenów jest około 40% kleszczy. Ryzyko zarażenia groźną chorobą wzrasta drastycznie. Dzieje się to po 24 godzinach od wczepienia się pasożyta.
Kiedy kleszcze są najbardziej aktywne w Polsce?
Kleszcze są aktywne od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Okres wzmożonej aktywności przypada na maj i czerwiec. Z powodu łagodnych zim mogą żerować przez cały rok.
Czy kleszcze występują tylko w lasach?
Nie, kleszcze można spotkać wszędzie. Żyją w lasach, na łąkach, w parkach miejskich, a nawet w przydomowych ogrodach. Występują też w dużych miastach.
Jak znaleźć kleszcza u psa?
Po każdym spacerze należy dokładnie wyczesywać psa. Trzeba też sprawdzać jego skórę. Kleszcze lubią ciemne i wilgotne miejsca na ciele psa. Szukaj ich w pachwinach, okolicach pyska i oczu. Sprawdź uszy, skórę pod obrożą i ogon. Zajrzyj w okolice powiek. Kleszcze mogą ukrywać się głęboko w sierści psa. Mogą znajdować się nawet na psich powiekach. Obecność kleszcza zwykle zauważasz podczas czesania lub głaskania psa. Regularna kontrola sierści psa jest kluczowa. Sprawdzaj szczególnie trudno dostępne miejsca. Należą do nich uszy, pachwiny, podbrzusze. Kleszcze wybierają mniej owłosione miejsca. Są to podbrzusze, okolice pachwiny, uszy, nos i wargi. Miejsca najbardziej narażone na zagnieżdżenie kleszcza to uszy, szyja, pachy, okolice genitaliów.
- Dokładnie sprawdzaj swojego psa po każdym spacerze.
- Szukaj kleszczy w ciepłych, wilgotnych i mniej owłosionych miejscach.
Usuwanie kleszcza u psa – instrukcja krok po kroku
Usuwanie kleszcza wymaga ostrożności. Użyj pęsety lub specjalnego narzędzia. Wyciągaj kleszcza zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub prostopadle. Wyciąganie kleszcza w całości jest kluczowe. Zapobiega to stanom zapalnym lub zakażeniom. Podczas usuwania kleszcza chwyć go jak najbliżej skóry pincetą. Delikatnie pociągnij do góry. Unikaj skręcania, jeśli używasz pęsety. Usuwanie kleszcza pęsetą wymaga chwytania pasożyta u nasady. Wykręcaj go w przeciwnym kierunku do wskazówek zegara. Kleszcza można usunąć pęsetą lub specjalnym lassem. Użyj ruchu obrotowego. Po usunięciu należy zdezynfekować skórę psa. Zastosuj środek antyseptyczny. Obserwuj miejsce ukąszenia przez kilka dni. Przygotowanie obejmuje zebranie narzędzi. Wybierz spokojne miejsce z dobrym oświetleniem. Zapewnij psu smakołyki. Zniszczenie kleszcza jest ważne. Najlepiej zrób to przez spalenie lub zanurzenie w alkoholu.
Narzędzia do usuwania kleszczy to:
- pęseta do wyjmowania kleszczy
- kleszczołapki dostępne w aptece
- lasso do usuwania kleszczy
- pinceta
- haczyki
Środki dezynfekujące to:
- alkohol
- jodyna
- gaz
- wacik
Specjalistyczne narzędzia to na przykład Przyrząd Kick The Tick lub Zestaw Kick The Tick expert.
- Przygotuj niezbędne narzędzia przed przystąpieniem do usuwania kleszcza.
- Uspokój pupila przed usuwaniem kleszcza.
- Usuwaj kleszcza szybkim, zdecydowanym ruchem prostopadle do powierzchni skóry.
- Dezynfekuj miejsce ukąszenia przed i po usunięciu kleszcza.
- Po usunięciu kleszcza, umieść go w słoiku z alkoholem. Przyda się na ewentualną identyfikację chorób.
Jak wyciągnąć kleszcza psu bez pęsety?
Możesz użyć specjalnego lasso lub kleszczołapki. Te narzędzia są dostępne w sklepach zoologicznych i aptekach. Zapewniają pewny chwyt przy skórze.
Czym zdezynfekować miejsce po ugryzieniu kleszcza?
Użyj środka antyseptycznego. Dobrze sprawdzi się alkohol izopropylowy lub jodyna. Zastosuj je na waciku lub gaziku bezpośrednio na ranę.
Czego nie robić podczas usuwania kleszcza?
Nie wolno zgniatać kleszcza. Nie smaruj go preparatami lub alkoholem. Nie wolno smarować kleszcza substancjami takimi jak spirytus czy tłuszcz. Może to spowodować wymioty pasożyta. Zwiększa to ryzyko zakażenia rany. Ciała kleszcza nie wolno ściskać. Może to spowodować przedostanie się toksyn do krwiobiegu psa. Nie smaruj miejsca wczepienia tłuszczem. Nie przypalaj kleszcza. Nie pryskaj go alkoholem. Unikaj używania igieł lub ostrych przedmiotów do usuwania kleszcza. Najczęstsze błędy to usunięcie palcami, zmiażdżenie, smarowanie wazeliną, przypalanie.
Smarowanie kleszcza może zmusić go do zwymiotowania. Zwiększa to ryzyko przeniesienia patogenów.
Zgniatanie kleszcza uwalnia jego treść jelitową i ślinę. Zawierają one drobnoustroje chorobotwórcze.
- Nigdy nie smaruj kleszcza żadnymi substancjami.
- Nie ściskaj ani nie miażdż ciała kleszcza podczas usuwania.
Urwany kleszcz u psa – co zrobić, gdy coś zostanie w skórze?
Urwany kleszcz u psa może pozostawić głowę, aparat gębowy lub żądło w skórze. Głowa kleszcza pozostaje w skórze najczęściej. Dzieje się tak, gdy próbujemy usunąć pasożyta zbyt nerwowo. Może też zostać, gdy chwytamy za daleko od głowy. Pozostawienie głowy lub fragmentów kleszcza zwiększa ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi. Dotyczy to na przykład boreliozy. Pozostawienie głowy lub dużego fragmentu kleszcza z gruczołami ślinowymi zwiększa ryzyko zakażenia. Drobnoustroje chorobotwórcze przenoszą się wraz ze śliną i treścią jelitową pasożyta. Resztki kleszcza w skórze mogą prowadzić do infekcji bakteryjnych. Mogą też powodować stany zapalne. Aby usunąć głowę kleszcza, można ją złapać pęsetą. Ostrożnie wyciągnij ją. W przypadku aparatu gębowego postępuj inaczej. Jeśli nie można go wyciągnąć pęsetą, zdezynfekuj miejsce. Poczekaj, aż organizm psa się pozbędzie ciała obcego naturalnie. Pozostawienie aparatu gębowego jest mniej niebezpieczne. Organizm sam go usunie. Żądło pajęczaka można zostawić. Zostaw je, jeśli nie stanowi zagrożenia. Zdezynfekuj miejsce ugryzienia.
„materiałem zakaźnym, który zawiera drobnoustroje wywołujące choroby przenoszone przez kleszcze jest ślina i treść jelitowa” – dr hab. med. Ernest Kuchar
„W przypadku gdy w ciele pozostał tylko niewielki fragment aparatu gębowego kleszcza, można poprzestać na zdezynRównie ciekaw