Nowotwory gruczołu mlekowego to częsty problem u suk. Wczesna diagnostyka i leczenie zwiększają szanse na zdrowie. Dowiedz się, co musisz wiedzieć o guzach sutka u Twojego psa.
Czym są nowotwory gruczołu mlekowego u psów?
Nowotwory gruczołów mlecznych występują bardzo często u suk. Są to jedne z najczęściej diagnozowanych nowotworów. Guzy biustu to najczęstsza choroba nowotworowa u samic. Stanowią najczęstsze nowotwory u psów po zmianach skórnych. Mogą mieć charakter łagodny lub złośliwy. Złośliwość guza u suk wynosi około 50%. Różne typy histologiczne nowotworów są spotykane. Co najmniej połowa z nich ma charakter łagodny. Nowotwory pojawiają się najczęściej u samic. Mogą występować także u samców, są wtedy zazwyczaj złośliwe. U kotek nowotwór ten rzadko jest złośliwy. Nieco rzadziej występują u kotek niż u suk. U kotów zmiany mogą być przerostowe. Bywają związane z lekami hormonalnymi. W nomenklaturze używamy terminu gruczoł sutkowy. Składa się on z 4-6 par sutków. Sutki rozmieszczone są po obu stronach ciała. Tworzą tak zwane listwy mleczne. Guzy sutka najczęściej dotykają niekastrowane suki. W latach 60. XX wieku stanowiły 41,7% nowotworów niekastrowanych samic. Obecnie występują rzadziej. Dotkniętych chorobą może być 27% suk. Szacuje się różne ryzyko. Od 0,5% do 26% suk może mieć nowotwór gruczołu sutkowego. Zależy to od wieku psa i sterylizacji. Wśród zwierząt powyżej 10 roku życia nowotwory odpowiadają za połowę zgonów.
Co to jest rak sutka?
Rak sutka u psa to nowotwór gruczołu mlekowego. Jest to jedna z najczęstszych chorób nowotworowych u suk. Może mieć charakter łagodny lub złośliwy.
Jak często występują nowotwory gruczołu mlekowego u psów?
Nowotwory gruczołu mlekowego są bardzo częste u suk. Stanowią one najczęściej diagnozowane nowotwory po zmianach skórnych. Dotyczą do 27% suk, zwłaszcza niekastrowanych.
Oto statystyki dotyczące złośliwości guzów:
Przyczyny i czynniki ryzyka
Nieznana jest bezpośrednia przyczyna powstawania guzów. Regularne stosowanie antykoncepcji hormonalnej może zwiększać ryzyko. Nowotwory gruczołu mlekowego u suk są hormonozależne. Ich rozwój zależy od estrogenów i progesteronu. Nowotwór powstaje na tle hormonalnym. Duży wpływ ma antykoncepcja hormonalna. Przyczyną bywa późna sterylizacja lub jej brak. Otyłość w młodym wieku sprzyja powstawaniu guza. Epizod ciąży urojonej również może mieć wpływ. Ryzyko wystąpienia guzów jest wyższe u niekastrowanych suk. Podatne są rasy takie jak spaniele i pudle. Ryzyko wzrasta u psów wystawianych na działanie hormonów. Kastracja przed pierwszą cieczką znacząco zmniejsza ryzyko. Wczesna sterylizacja redukuje ryzyko o ponad 90%. Zmniejsza ryzyko rozwoju raka gruczołu mlekowego do 0,005%. Ryzyko po pierwszej rui wynosi 8%. Po drugiej rui wzrasta do 26%. Podobne statystyki dotyczą ryzyka po jednym i dwóch cyklach rujowych. Ryzyko wystąpienia guzów u kastrowanych suczek przed pierwszą cieczką wynosi 0,05%. Ryzyko wzrasta do 8% po pierwszej rujce. Po drugiej rujce osiąga 26%. Ryzyko nowotworów gruczołu mlekowego zmniejsza się po usunięciu jajników i macicy (owariohisterektomii). Nowotwory sutka najczęściej wykrywamy u suk w wieku 8–10 lat. Szczególnie podatne są rasy: Cocker Spaniel, Pudel, Jamnik. Ryzyko dotyczy też Owczarka Niemieckiego i Labrador Retrievera. Wiek 7–11 lat to okres największego ryzyka nowotworów. Rasy najbardziej predysponowane to pointery i retrievery. Należą do nich także setery angielskie i spaniele. W grupie ryzyka są pudle i boston terriery. Jamniki również mają zwiększone ryzyko. Rasy predysponowane to między innymi boksery. Owczarki niemieckie także są wymieniane. Mutacje w genie p53 często bada się. Dotyczą one kontekstu nowotworów sutka u psów. Mutacje w BRCA1 i BRCA2 występują u 5% do 10% psów. Dotyczą one przypadków raka piersi. Czynniki ryzyka to rasa i wiek. Ważne są hormony płciowe i otyłość. Wspomina się także enzym COX-2. Pierwszym etapem tworzenia nowotworu jest mutacja genu. Mutacje mogą powstawać spontanicznie. Przyczyną bywa starzenie się organizmu. Promieniowanie i kontakt z substancjami karcynogennymi też mają wpływ. Przyczynami mutacji mogą być infekcje wirusowe. Zmieniają one DNA komórek. Organizm psa ma zdolności naprawcze. Kiedy mechanizmy zawodzą, rozwija się nowotwór. Prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworu wzrasta z wiekiem. Szczególnie między 7. a 12. rokiem życia.
Skąd się bierze guz listwy mlecznej?
Guz listwy mlecznej często ma podłoże hormonalne. Ryzyko zwiększa brak sterylizacji. Antykoncepcja hormonalna i ciąże urojone też mają wpływ. Predyspozycje rasowe i wiek psa odgrywają rolę.
W jaki sposób kastracja może chronić przed guzem listwy mlecznej?
Kastracja eliminuje wpływ hormonów płciowych. Estrogeny i progesteron stymulują rozwój guzów. Usunięcie jajników znacząco zmniejsza ryzyko. Najlepsze efekty daje zabieg przed pierwszą cieczką.
Antykoncepcja hormonalna i jej wpływ na rozwój choroby.
Regularne stosowanie antykoncepcji hormonalnej zwiększa ryzyko nowotworów. Hormony podawane zewnętrznie wpływają na gruczoły mlekowe. Sprzyjają powstawaniu zarówno łagodnych, jak i złośliwych zmian.
Wykres przedstawia ryzyko wystąpienia guza w zależności od sterylizacji:
Jak rozpoznać nowotwór gruczołu mlekowego u psa?
Objawy nowotworu są zróżnicowane. Najczęściej pojawia się wyczuwalny guzek. Może być na brzuchu lub klatce piersiowej. Czasem widać powiększenie brzucha. Zmiany skórne wokół sutka bywają widoczne. Może wystąpić naciek skóry, martwica. Czasami tworzą się przetoki z ropą lub krwią. Często dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych. Pojawiają się obrzęki kończyn. Rzadziej występują kulawizny. Objawy ogólnoustrojowe też są możliwe. Należą do nich utrata apetytu i osłabienie. Guz listwy mlecznej lokalizuje się w obrębie sutków. Początkowo jest malutki. Bywa ledwo wyczuwalny. Jeśli jest złośliwy, rośnie szybko.
- Wcześnie wykryj guzka.
- Samodzielnie badaj gruczoły mlekowe psa.
- Regularnie badaj psa u weterynarza.
- Sprawdzaj ciało psa podczas zabawy.
- Obserwuj wszelkie zmiany skórne i guzki.
- Szybko reaguj na niepokojące objawy.
Guz listwy mlecznej – jak rozpoznać?
Nowotwór gruczołu mlekowego możesz rozpoznać po wyczuwalnym guzku. Szukaj zmian na brzuchu lub klatce piersiowej psa. Zwróć uwagę na powiększenie węzłów chłonnych.
Rak sutka – objawy.
Objawy raka sutka to nie tylko guzki. Pies może mieć zmiany skórne, ból przy dotyku. Czasami pojawia się wydzielina z sutka. Zaawansowane guzy dają objawy ogólnoustrojowe.
Diagnostyka nowotworów gruczołu mlekowego
Diagnostyka rozpoczyna się od badania klinicznego. Obejmuje szczegółowe badanie psa. Wykonuje się diagnostykę różnicową. Stosuje się klasyfikację TNM. Ocenia ona stopień zaawansowania. Stopień zaawansowania zależy od wielkości guza. Ważne są przerzuty do węzłów chłonnych. Sprawdza się też przerzuty do narządów. Badania dodatkowe są niezbędne. Wykonuje się RTG klatki piersiowej. Potrzebne jest badanie histopatologiczne. Zleca się badania krwi i moczu. Badanie radiologiczne klatki piersiowej ocenia przerzuty. USG jamy brzusznej pozwala zobaczyć narządy wewnętrzne. Czasem potrzebna jest tomografia komputerowa (TK). Wykorzystuje się też rezonans magnetyczny (MRI). Biopsja cienkoigłowa (BAC) pobiera próbkę komórek. Może być trudna w interpretacji. Biopsja wycinkowa pobiera fragment guza. Badanie histopatologiczne ocenia typ guza i złośliwość.
Do diagnostyki wykorzystuje się różne technologie:
- USG jamy brzusznej
- RTG klatki piersiowej
- Tomografia komputerowa (TK)
- Rezonans magnetyczny (MRI)
- Biopsja cienkoigłowa (BAC)
- Biopsja wycinkowa
- Badanie histopatologiczne
- Badania krwi i moczu
Diagnostyka nowotworu listwy mlecznej.
Diagnostyka zaczyna się od badania klinicznego. Weterynarz może zlecić USG i RTG klatki piersiowej. Kluczowe jest badanie histopatologiczne próbki guza. Czasem potrzebne są bardziej zaawansowane badania jak TK lub MRI.
Metody leczenia nowotworów gruczołu mlekowego
Najskuteczniejszą metodą leczenia jest chirurgia. Zabieg chirurgiczny należy wykonać jak najszybciej. Operuje się guzka zaraz po zauważeniu. Leczenie głównie polega na chirurgicznym usunięciu guza. Stosuje się różne poziomy rozległości zabiegu. Podstawową metodą jest operacja. Może to być nodulektomia (usunięcie guzka). Wykonuje się mammektomię (usunięcie gruczołu). Czasem potrzebna jest mastektomia częściowa lub całkowita. Leczenie obejmuje usunięcie guza. Często usuwa się też jajniki i macicę. Po operacji stosuje się dodatkowe terapie. Należą do nich chemioterapia i radioterapia. Czasem stosuje się terapię hormonalną. Wybór zależy od konkretnego przypadku. Inne metody leczenia to immunoterapia. Stosuje się też terapie celowane. Leczenie zachowawcze ma ograniczoną skuteczność. Leki przeciwnowotworowe nie zawsze są efektywne. Leki antynowotworowe i radioterapia nie są skuteczne w leczeniu guzów sutka. W leczeniu mogą być stosowane inhibitory Cox. Przykładem jest Piroxicam. Używa się też molekularne inhibitory kinazy tyrozynowej. Należą do nich Palladia i Masivet.
Stosowane technologie i metody leczenia:
- Chirurgia onkologiczna
- Chemioterapia onkologiczna
- Radioterapia zwierząt
- Leczenie ukierunkowane molekularnie
- Immunoterapia
- Terapia fotodynamiczna
- Elektrochemioterapia
- Inhibitory Cox (np. Piroxicam)
- Inhibitory kinazy tyrozynowej (np. Palladia, Masivet)
- Operacyjne leczenie guza jest skuteczną metodą.
- Wczesne usunięcie guza zwiększa szanse na pomyślne rokowania.
- Wczesne wykonanie zabiegu operacyjnego zwiększa szanse na skuteczne leczenie.
- Wykorzystaj leczenie ukierunkowane molekularnie, gdy jest dostępne.
- Rozważ chemioterapię w przypadkach agresywnych nowotworów.
- Stosuj radioterapię w leczeniu nowotworów agresywnych.
Jak leczyć nowotwór sutka?
Główną metodą leczenia jest operacja. Chirurg usuwa guza i ewentualnie zmienione węzły chłonne. Czasem stosuje się chemioterapię lub radioterapię. Wybór zależy od typu guza i jego zaawansowania.
Rokowania i przebieg choroby
Rokowania zależą od wielu czynników. W przypadku zmian niezłośliwych są pomyślne. Przy guzach złośliwych rokowanie jest ostrożne. Średnie przeżycie po operacji złośliwego guza wynosi około 2 lat. Śmiertelność przy złośliwych guzach bez przerzutów to do 30%. Z przerzutami śmiertelność wzrasta do 80%. Lepsze rokowanie dotyczy guzów mniejszych. Zmiany poniżej 2-3 cm dają lepsze szanse. Młodsze zwierzęta zazwyczaj mają lepsze rokowania. Wstrzymywanie się od operacji pogarsza rokowania. Odkładanie zabiegu zwiększa ryzyko przerzutów.
Wstrzymywanie się z decyzją o zabiegu mastektomii, odkładanie tego zabiegu w czasie, to nic innego jak hodowanie guza.
| Typ guza / Stan | Rokowanie / Śmiertelność |
|---|---|
| Zmiany niezłośliwe (po operacji) | Pomyślne |
| Zmiany złośliwe (po operacji) | Około 2 lat przeżycia |
| Złośliwe bez przerzutów | Śmiertelność do 30% |
| Złośliwe z przerzutami | Śmiertelność do 80% |
Rak sutka u psa – rokowania.
Rokowania zależą od wielu czynników. Guzy łagodne dają dobre rokowania po usunięciu. Przy guzach złośliwych rokowanie jest ostrożne. Wczesne wykrycie i leczenie poprawiają szanse na dłuższe życie.
Profilaktyka nowotworów gruczołu mlekowego
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki jest sterylizacja. Sterylizacja młodych suk prawie w 100% zapobiega nowotworom sutka. Kastracja przed pierwszą cieczką znacząco zmniejsza ryzyko. Redukuje je o ponad 90%. Profilaktyka obejmuje regularne wizyty kontrolne u weterynarza. Ważna jest sterylizacja w odpowiednim wieku. Utrzymywanie prawidłowej masy ciała jest kluczowe. Należy chronić psa przed nadmiernym słońcem. Regularne badania skóry też są częścią profilaktyki.
- Wczesna sterylizacja to najlepsza profilaktyka.
- Regularnie badaj psa u weterynarza.
- Sterylizacja młodych suk zapobiega chorobie.
- Utrzymuj prawidłową masę ciała psa.
- Chroń psa przed słońcem.
- Wykonuj regularne kontrole u weterynarza.
Rak sutka u psa – profilaktyka.
Najskuteczniejszą profilaktyką jest wczesna sterylizacja suki. Zabieg przed pierwszą cieczką minimalizuje ryzyko. Ważne są też regularne badania weterynaryjne i obserwacja psa.
Równie ciekaw