Kleszcze stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia Twojego psa. Dowiedz się, jak rozpoznać ugryzienie, bezpiecznie usunąć pasożyta i skutecznie chronić czworonoga przed groźnymi chorobami odkleszczowymi.
Czym są kleszcze i dlaczego są niebezpieczne?
Kleszcze to niewielkie pajęczaki. Należą do pasożytów zewnętrznych. Żywią się krwią ssaków. Psom zagrażają głównie kleszcz pospolity i łąkowy. W Polsce występuje kilka gatunków kleszczy. Do najczęstszych należą kleszcz pastwiskowy (Ixodes ricinus) i łąkowy (Dermacentor reticulatus). Kleszcz psów (Rhipicephalus sanguineus) może rozmnażać się nawet w domach. Kleszcz jeżowy (Ixodes hexagonus) również bywa spotykany.
Kleszcze przenoszą groźne choroby. Są wektorami bakterii, wirusów i pierwotniaków. Ukąszenie kleszcza nie boli. Ślina kleszcza zawiera substancje znieczulające. Pasożyty czatują na spodniej stronie liści. Znajdziesz je na trawnikach, w parkach i lasach.
Aktywność kleszczy trwa od marca do listopada. Przy łagodnych zimach mogą być aktywne cały rok. W temperaturze 7-28,8°C kleszcze są najbardziej aktywne. Cykl rozwojowy kleszcza trwa zwykle 2-3 lata. Obejmuje jajo, larwę, nimfę i osobnika dorosłego. Larwy atakują małe zwierzęta. Nimfy żerują na większych. Dorosłe atakują duże zwierzęta i ludzi. Kleszcze spędzają 90% życia poza żywicielem. Mogą przetrwać bez jedzenia od kilku miesięcy do kilku lat.
Jak rozpoznać kleszcza na skórze psa?
Kleszcz potrafi być trudny do zauważenia. Szczególnie u psów z długą sierścią. Rozmiar kleszcza przed żerowaniem to kilka milimetrów. Po napiciu krwi może osiągnąć do centymetra. Duży kleszcz przypomina pęcherzyk. Może być szary, czerwony lub brązowy. Ciało kleszcza napitego krwią staje się okrągłe. Jest wtedy wyczuwalne w dotyku. Larwa kleszcza ma wielkość 0,5 mm. Po napiciu osiąga 2 mm. Przypomina wbite ziarnko piasku. Nimfy mają około 1 mm. Mają czerwony grzbiet i brązową tarczkę. Samica kleszcza pospolitego mierzy około 5 mm przed żerowaniem. Po żerowaniu osiąga około 1 cm. Jej ciało ma czerwony grzbiet i brązową tarczkę. Samiec jest mniejszy. Nie żeruje na krwi. Gnieździ się na ciele psa. Ma dużą brązową tarczkę. Samica kleszcza łąkowego ma do 4,5 mm. Tarczka przypomina pajęczynę. Samiec kleszcza łąkowego ma do 6 mm. Ma białe plamy na tarczce. Kleszcz łąkowy jest brunatny, owalny i spłaszczony.
Obecność kleszcza często zauważasz podczas czesania. Możesz go wyczuć podczas głaskania psa. Kleszcze wybierają mniej owłosione obszary. Najczęściej osiadają na podbrzuszu. Szukaj ich w okolicach pachwiny, uszu. Sprawdź okolice nosa i wargi. Zajrzyj między palce łap. Obejrzyj kark i szyję. Regularne sprawdzanie sierści psa jest kluczowe. Rób to po każdym spacerze. Szczególnie po wyjściu do lasu czy na trawnik.
Objawy ugryzienia kleszcza i chorób odkleszczowych
Bezpośrednie objawy ugryzienia kleszcza są miejscowe. Obejmują zaczerwienienie i obrzęk. Może wystąpić swędzenie. Pies może drapać lub gryźć miejsce ugryzienia. Czasem pojawia się strup lub owrzodzenie. Widoczne kleszcze znajdziesz w trudno dostępnych miejscach.
Poważniejsze objawy wiążą się z chorobami odkleszczowymi. Mogą pojawić się od kilku dni do kilku tygodni po ukąszeniu. Wczesne objawy mogą wskazywać na boreliozę. Bardziej zaawansowane dotyczą innych chorób. Objawy chorób odkleszczowych są różnorodne. Obejmują apatię, gorączkę, brak apetytu. Pies może stracić energię. Czasem występuje utrata masy ciała. Możliwe są wymioty i biegunki. Pies może mieć problemy z chodzeniem. Może pojawić się kulawizna lub ból stawów. Czasem występuje niedowład kończyn. Zmiana koloru moczu jest niepokojącym objawem. Możliwe są powiększone węzły chłonne. Zażółcenie błon śluzowych (żółtaczka) to poważny symptom. Anemia jest częstym skutkiem. Choroby mogą prowadzić do uszkodzenia nerek i wątroby. Mogą wpływać na układ krążenia. Czasem pojawiają się objawy neurologiczne. Należą do nich drgawki, ślinotok, zaburzenia koordynacji ruchowej. Możliwe są też krwawienia i siniaki. Ugryzienie kleszcza może prowadzić do poważnych powikłań. W skrajnych przypadkach zagrażają życiu zwierzęcia. Wielu właścicieli obawia się chorób zakaźnych, ale objawy często pojawiają się za późno, co utrudnia szybką reakcję.
Jak prawidłowo usunąć kleszcza?
Samodzielne usuwanie kleszcza jest możliwe. Szybkie usunięcie kleszcza jest kluczowe. Zmniejsza ryzyko przeniesienia chorób. Ryzyko zakażenia rośnie z czasem żerowania kleszcza. Chorobotwórcze drobnoustroje są zazwyczaj przenoszone po 24-48 godzinach od ukąszenia. Ważne jest użycie rękawiczek ochronnych. Użyj specjalistycznych narzędzi. Dobre są kleszczyki, lassa lub haczyki do usuwania kleszczy.
Przygotuj miejsce i narzędzia. Delikatnie rozchyl sierść psa. Chwyć kleszcza specjalnym narzędziem. Złap go jak najbliżej skóry. Staraj się chwycić za aparat gębowy. Wyciągnij kleszcza ruchem równoległym do skóry. Możesz lekko obracać narzędziem. Wykonaj pewny, ale delikatny ruch. Nie zaciskaj pęsety na ciele pasożyta. Unikaj rozerwania ciała kleszcza. Umieść usuniętego kleszcza w pojemniku. Możesz go zalać alkoholem.
Nie stosuj domowych metod. Unikaj smarowania kleszcza tłuszczami. Nie używaj nafty, lakieru czy zapałek. Te metody mogą zwiększyć ryzyko transmisji chorób. Pasożyt może zwrócić zawartość jelit do rany. Nie wyciągaj kleszcza na siłę. Może to spowodować urwanie odwłoka.
Co zrobić, jeśli część kleszcza zostanie w skórze? Została główka kleszcza? Skonsultuj się z weterynarzem. Usunie resztki bezpiecznie. Zgłoś się do weterynarza, jeśli wystąpią zmiany skórne. Dotyczy to też sytuacji, gdy ciało kleszcza rozerwało się podczas usuwania.
Postępowanie po usunięciu kleszcza
Po usunięciu kleszcza zdezynfekuj miejsce ugryzienia. Użyj spirytusu lub specjalnych środków. Octenisept lub jodyna dobrze się sprawdzą. Umyj i zdezynfekuj ręce. Obserwacja psa po ukąszeniu jest kluczowa. Obserwuj psa przez kilka dni. Zaleca się obserwację przez 5-7 dni. Monitoruj zachowanie psa. Zwróć uwagę na pojawienie się niepokojących objawów. Należą do nich gorączka, apatia, brak apetytu. Obserwuj, czy nie wystąpi depresja. W przypadku braku poprawy lub pogorszenia zdrowia, konieczna jest wizyta u weterynarza. Działaj szybko w przypadku pojawienia się objawów chorób. Pierwsze objawy chorób odkleszczowych mają często ostry przebieg.
Choroby przenoszone przez kleszcze – szczegółowy opis
Kleszcze przenoszą wiele groźnych chorób. Mogą powodować poważne problemy zdrowotne. Do najczęstszych chorób odkleszczowych u psów w Polsce należą babeszjoza, erlichoza monocytarna i borelioza. Choroby te mają często ostry przebieg. Mogą prowadzić do poważnych powikłań. Rzadsze choroby to gorączka Q, anaplazmoza i kleszczowe zapalenie mózgu. U psa może wystąpić także Bartonelloza czy Hepatozoonoza. Choroby odkleszczowe mogą wywołać choroby zakaźne także u ludzi.
Babeszjoza
Babeszjoza jest wywoływana przez pierwotniaka Babesia canis. Pasożyt ten niszczy krwinki czerwone. Choroba objawia się anemią. W powikłaniach może wystąpić gorączka. Pies może być osłabiony. Możliwy jest ból mięśni i stawów. Często występuje odwodnienie. Pojawia się powiększenie śledziony. Błony śluzowe stają się blade. Możliwe jest zażółcenie (żółtaczka). Choroba może prowadzić do niewydolności nerek. Uszkodzenie wątroby to kolejne powikłanie. Babeszjoza może prowadzić do śmierci. Bez leczenia śmiertelność wynosi nawet 98%. Okres inkubacji wynosi 4-15 dni. Leczenie babeszjozy może wymagać transfuzji krwi. Leczenie trwa zazwyczaj 2-3 miesiące.
Borelioza
Borelioza wywoływana jest przez krętki Borrelia burgdorferi. Okres inkubacji trwa 2-5 miesięcy. Objawy mogą pojawiać się nawrotami. U psów rumień wędrujący jest trudniejszy do zauważenia. Typowe objawy to wysoka gorączka. Pies traci energię. Występuje ból stawów i kulawizna. Możliwy jest niedowład kończyn. Rzadziej pojawia się zapalenie mięśnia sercowego. Możliwe są bloki serca. Zapalenie nerek również bywa powikłaniem. Powiększenie węzłów chłonnych jest objawem. Mogą wystąpić objawy neurologiczne. Leczenie boreliozy wymaga kilkutygodniowej antybiotykoterapii. Leczenie może nie usunąć bakterii na stałe. Śmiertelność boreliozy jest niska. Powikłania mogą jednak zagrażać życiu.
Erlichioza
Erlichoza jest wywoływana przez riketsje Ehrlichia. Atakują one komórki krwi. Objawy erlichozy mogą pojawić się od 4 dni do nawet 3 lat od zakażenia. Najczęściej pojawia się po 4-11 dniach. Objawy obejmują apatię i utratę apetytu. Występuje wzrost temperatury. Pies może chudnąć. Możliwe są wymioty. Pojawia się zapalenie stawów i kulawizna. Możliwa jest duszność. Występuje powiększenie śledziony. Zapalenie płuc i nerek bywa powikłaniem. Możliwa jest utrata masy ciała. Czasem występują objawy nerwowe i ślepota. Erlichioza może prowadzić do zaburzeń krzepliwości krwi.
Skuteczna profilaktyka – jak chronić psa przed kleszczami?
Profilaktyka jest kluczowa. Pomaga zapobiegać chorobom odkleszczowym. Unikaj obszarów o wysokiej populacji kleszczy. Utrzymuj środowisko wolne od wysokiej trawy. Regularnie odkurzaj mieszkanie i legowiska psa. Dezynfekuj posłania i koce. Najważniejsze jest regularne sprawdzanie psa po spacerach. Szczególnie po powrocie z terenów zielonych. Codzienne czesanie u ras z dłuższą sierścią, jak yorki, pomaga w wykryciu pasożytów.
Stosuj odpowiednie preparaty przeciwkleszczowe. Są to krople spot-on, obroże, spraye i tabletki doustne. Preparaty zawierają substancje biobójcze lub odstraszające. Należą do nich fipronil, permetryna, imidaklopryd, izoksazoliny. Preparaty naturalne na bazie olejków eterycznych działają odstraszająco. Nie zapewniają podstawowej ochrony.
Krople spot-on nakłada się na skórę. Robi się to wzdłuż kręgosłupa. Działają zazwyczaj 3-4 tygodnie. Obroże przeciwkleszczowe działają kilka miesięcy. Mogą działać nawet do 4 miesięcy. Obroża powinna być dobrze założona. Nie powinna być zbyt luźna. Można wsunąć pod nią nie więcej niż dwa palce. Tabletki działają od 4 do 12 tygodni. Wchłaniają się doustnie. Spraye stosuje się u młodych psów. Można ich używać u psów poniżej 2 kg. Są odpowiednie dla szczeniąt do 8 tygodnia życia. Stosuj preparaty odpowiednie do masy ciała psa.
Istnieją szczepienia przeciwko niektórym chorobom odkleszczowym. Dostępne są szczepionki przeciw babeszjozie (np. Nobivak Piro, Pirodog). Szczepienia przeciw boreliozie również istnieją. Regularnie szczep psa zgodnie z zaleceniami weterynarza. Koszt szczepienia przeciwko boreliozie to około 70 zł. Obroże można stosować u psów powyżej 7 tygodni. Pamiętaj o stosowaniu profilaktyki od wczesnej wiosny do jesieni. W niektórych regionach przez cały rok.
Profilaktyka ratuje zdrowie i życie.
Najczęściej zadawane pytania
Jak wygląda kleszcz u psa?
Kleszcz wygląda różnie zależnie od stadium i gatunku. Może mieć kilka milimetrów. Po napiciu krwi osiąga do centymetra. Przypomina pęcherzyk. Ma kolory szary, czerwony lub brązowy. Jest wyczuwalny w dotyku. Larwy są bardzo małe, jak ziarnko piasku.
Jakie są objawy ugryzienia kleszcza u psów?
Bezpośrednie objawy to zaczerwienienie i obrzęk. Może wystąpić swędzenie. Późniejsze objawy dotyczą chorób. Należą do nich apatia, gorączka, brak apetytu. Pies może kuleć lub mieć ból stawów. Możliwa jest zmiana koloru moczu. Występują też objawy neurologiczne.
Jak wyciągnąć kleszcza u psa?
Użyj specjalistycznych kleszczyków lub pęsety. Chwyć kleszcza jak najbliżej skóry. Wyciągnij go ruchem równoległym do skóry. Możesz lekko obracać narzędziem. Nie ściskaj ciała kleszcza. Zdezynfekuj miejsce ugryzienia.
Co zrobić po usunięciu kleszcza?
Zdezynfekuj miejsce ugryzienia. Obserwuj psa przez kilka dni. Zwróć uwagę na objawy chorób. Należą do nich gorączka, apatia, brak apetytu. W przypadku niepokojących symptomów skonsultuj się z weterynarzem.
Czy ukąszenia kleszczy u psów mogą powodować choroby?
Tak, kleszcze przenoszą wiele chorób. Należą do nich babeszjoza, borelioza, erlichioza. Mogą powodować poważne problemy zdrowotne. Nawet śmiertelne bez leczenia.
Jak można zapobiegać ukąszeniom kleszczy u psów?
Regularnie sprawdzaj psa po spacerach. Stosuj środki zapobiegające kleszczom. Dostępne są krople, obroże, tabletki. Unikaj obszarów z wysoką trawą. Możliwe są też szczepienia przeciwko niektórym chorobom.
Czy ukąszenia kleszczy u psów są niebezpieczne?
Tak, są niebezpieczne. Kleszcze przenoszą groźne choroby. Choroby te mogą mieć poważne skutki. Mogą nawet zagrażać życiu psa. Profilaktyka i szybka reakcja są kluczowe.
Ile czasu może minąć od ukąszenia do objawów?
Objawy mogą pojawić się w różnym czasie. Zazwyczaj od kilku dni do kilku tygodni. Zależy to od rodzaju choroby. Okres inkubacji boreliozy to 2-5 miesięcy. Erlichioza może pojawić się po 4 dniach. Czasem nawet po 3 latach.
Czy naturalne środki działają?
Preparaty naturalne na bazie olejków eterycznych mają działanie odstraszające. Nie zapewniają jednak podstawowej ochrony. Stosowanie atestowanych preparatów weterynaryjnych jest skuteczniejsze.
Czy kleszcze są tylko wiosną i latem?
Nie, kleszcze są aktywne przez większość roku. Budzą się z pierwszym wiosennym powiewem. Mogą stanowić zagrożenie do jesiennych przymrozków. Przy łagodnych zimach są aktywne przez cały rok. Stosowanie ochrony przez cały rok jest zalecane.
Czy każdy kleszcz przenosi choroby?
Nie, większość kleszczy nie jest nosicielami chorób. Ryzyko zakażenia istnieje jednak zawsze. Zależy od regionu i gatunku kleszcza. Szybkie usunięcie kleszcza minimalizuje ryzyko transmisji.
Została główka kleszcza – co teraz?
Jeśli część kleszcza pozostała w skórze, skonsultuj się z weterynarzem. Weterynarz bezpiecznie usunie resztki. Zapobiegnie to infekcji.
Czy choroby odkleszczowe mogą być przenoszone na ludzi?
Tak, niektóre choroby przenoszone przez kleszcze mogą dotyczyć ludzi. Należą do nich borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu. Ważne jest zachowanie ostrożności.
Podsumowanie
Kleszcze to realne zagrożenie dla psów. Mogą przenosić wiele poważnych chorób. Kluczowa jest regularna kontrola psa po spacerach. Szczególnie w okresach wzmożonej aktywności kleszczy. Szybkie i prawidłowe usunięcie pasożyta jest bardzo ważne. Najlepszą ochroną jest profilaktyka. Stosuj sprawdzone preparaty przeciwkleszczowe. Możesz wybrać krople, obroże, tabletki lub spraye. Skonsultuj się z weterynarzem. Dobierze najlepszą metodę ochrony dla Twojego pupila. Obserwuj psa po ugryzieniu. W przypadku niepokojących objawów natychmiast szukaj pomocy weterynaryjnej.
Te małe pajęczaki są niebezpieczne i mogą powodować wiele chorób u psów i ludzi.
Równie ciekaw