Świerzb u psa to powszechna choroba skóry. Wywołują ją mikroskopijne pasożyty. Skuteczne leczenie wymaga szybkiej diagnozy weterynaryjnej. Dowiedz się, jak rozpoznać świerzb i jak pomóc swojemu psu.
Czym jest świerzb u psa? Pasożyt i cykl życia
Świerzb u psa to choroba pasożytnicza. Powoduje ją niewielki pajęczak. Nazywamy go świerzbowcem. Należy do rzędu roztoczy. Dorosły osobnik ma około 0,4 mm średnicy. Atakuje skórę psa. Drąży w niej korytarze i kieszonki. Świerzbowiec jest pasożytem kosmopolitycznym. Występuje często w Polsce.
U psów spotykamy dwie główne odmiany świerzbu. Pierwsza to świerzb drążący. Wywołuje go Sarcoptes scabiei var. canis. Pasożyt drąży tunele w naskórku. Druga odmiana to świerzb uszny. Powoduje go Otodectes cynotis. Bytuje on na powierzchni małżowiny usznej. Nie wnika w głąb skóry.
Cykl rozwojowy świerzbowca jest dość szybki. Samice składają jaja w wydrążonych tunelach. Z jaj wykluwają się larwy. Trwa to 3-5 dni. Larwy przechodzą stadia nimf. Osiągają dorosłość w ciągu 2-3 tygodni. Pasożyt rozmnaża się na powierzchni skóry. Drążenie korytarzy powoduje silne swędzenie.
Jak dochodzi do zarażenia świerzbowcem? Drogi transmisji
Zakażenie świerzbowcem jest bardzo zaraźliwe. Główna droga transmisji to kontakt bezpośredni. Pies zaraża się od innego chorego zwierzęcia. Ryzyko jest wysokie w miejscach gromadzenia się psów. Należą do nich salony dla zwierząt czy hotele dla psów. Także schroniska są miejscami ryzyka. Nowo przybyłe zwierzęta powinny być badane.
Pies może zarazić się też pośrednio. Dzieje się to przez kontakt z zainfekowanymi przedmiotami. Pasożyty mogą przeżyć poza organizmem żywiciela. W wilgotnym środowisku żyją do 2 miesięcy. W suchym środowisku przeżyją do 14 dni. Świerzbowce mogą przetrwać do 3 tygodni w środowisku. Dotyczy to legowisk, zabawek, misek. Także dywany, kanapy i podłogi bywają źródłem zakażenia. Konieczne jest odkażanie środowiska chorego psa.
Objawy świerzbu u psa – jak go rozpoznać?
Głównym objawem świerzbu u psa jest silny świąd. Pojawia się on bardzo szybko. Czasem już kilka dni po zakażeniu. Pies intensywnie się drapie. Prowadzi to do ran i otarć. Zmiany skórne są widoczne.
Początkowe objawy to rumień i swędzące grudki. Później pojawiają się strupy i łuski. Sierść staje się przerzedzona. Występują wyłysienia. Na skórze widać czerwone placki. W stanie przewlekłym skóra grubieje (zliszajowacenie). Mogą pojawić się przebarwienia i opuchlizna. Zdarza się nieprzyjemny zapach skóry.
Świerzb najczęściej atakuje mało owłosione części ciała. Należą do nich pachy, pachwiny, brzuch. Często zmiany widać na klatce piersiowej. Pasożyt lokalizuje się też na pysku, wokół oczu i w uszach. Świąd może nasilać się w nocy. Aktywność roztoczy jest wtedy większa.
Objawy różnią się zależnie od odmiany. Świerzb drążący daje zaczerwienienie i szarożółte strupy. Powoduje utratę włosów. Może prowadzić do braku apetytu i utraty wagi. Świerzb uszny objawia się inaczej. Pies potrząsa głową. Drapie uszy. W uszach pojawia się ciemnobrązowa wydzielina. Jest ona tłusta i bezzapachowa. Może dojść do zapalenia ucha zewnętrznego. Nieleczony świerzb uszny grozi utratą słuchu.
Świerzb u psa bywa mylony z grzybicą skórną. Właściciele powinni szybko udać się do weterynarza. Nieleczone zakażenie prowadzi do poważnych konsekwencji. Może wystąpić wtórne zakażenie bakteryjne. Prowadzi to do ropnego zapalenia skóry. Możliwe jest wyniszczenie organizmu psa. Nieleczony świerzb grozi powiększeniem węzłów chłonnych. Może prowadzić do osłabienia i wychudzenia.
Diagnostyka świerzbu – badania i metody
Rozpoznanie świerzbu wymaga wizyty u weterynarza. Lekarz weterynarii postawi diagnozę. Badanie kliniczne to pierwszy krok. Weterynarz obserwuje objawy. Ocenia stan skóry i uszu psa.
Skuteczna diagnostyka obejmuje badania dodatkowe. Najczęściej wykonuje się zeskrobiny skóry. Materiał bada się pod mikroskopem. Wykrywalność pasożyta w zeskrobinie wynosi około 20%. Niska skuteczność badania jest problemem.
Inną metodą jest diagnostyka serologiczna. Polega na wykryciu przeciwciał. Organizm psa wytwarza je przeciwko świerzbowcom. Przeciwciała pojawiają się po około 5 tygodniach zakażenia. Metoda ta jest skuteczna w potwierdzeniu zakażenia. Diagnozę można też postawić na podstawie reakcji na leczenie. Weterynarz może zastosować test leczenia. W przypadku świerzbu usznego wykonuje się badanie otoskopowe.
- Udać się do weterynarza przy zauważeniu objawów.
- Przebadać psa u weterynarza przed zakupem lub wprowadzeniem do domu.
- Konsultować się z weterynarzem w celu doboru odpowiedniego leczenia.
Skuteczne leczenie świerzbu u psa – metody weterynaryjne
Leczenie świerzbu u psa musi być prowadzone przez weterynarza. Choroba jest uciążliwa. Obecnie jest skutecznie leczona. Leczenie trwa zazwyczaj od 4 do 8 tygodni. Poprawę widać po około 2 tygodniach. Całkowite wyleczenie zajmuje od miesiąca do dwóch.
Weterynarz dobiera leki. Stosuje się różne formy preparatów. Leki podaje się miejscowo lub systemowo. Leczenie miejscowe obejmuje kąpiele. Używa się leczniczych szamponów. Przykłady to szampony z chlorheksydyną lub Vetriderm. Stosuje się też preparaty aplikowane na skórę (spot-on). Należą do nich pipety przeciwpasożytnicze (np. Advocate). Zawierają substancje jak ivermektyna czy selamektyna. Używa się maści i kropli roztoczobójczych. W przypadku świerzbu usznego stosuje się leki do uszu.
Leczenie systemowe to tabletki lub iniekcje. Tabletki przeciw świerzbowcom są skuteczne. Podskórne zastrzyki (np. z ivermektyną) też są stosowane. Leki te wymagają kontroli weterynaryjnej.
W leczeniu wspomagającym używa się leków przeciwświądowych. Pomagają one złagodzić swędzenie. Przy wtórnych zakażeniach bakteryjnych podaje się antybiotyki. Rany i otarcia odkaża się. Można użyć preparatu Octenisept. Czasem konieczne jest ostrzyżenie sierści. Ułatwia to aplikację leków. Regularne czyszczenie uszu z wydzieliny jest ważne przy świerzbie usznym.
- Zastosować odpowiednie leki weterynaryjne.
- Stosować specjalistyczne szampony i leki zgodnie z zaleceniami weterynarza.
- Stosować odpowiednie leki według zaleceń weterynarza.
- Unikać podawania leków bez konsultacji.
Zaraźliwość świerzbu – czy może przejść na człowieka?
Świerzb u psa jest bardzo zaraźliwy. Przenosi się na inne zwierzęta. Może też przenieść się na ludzi. Świerzbowiec psi (Sarcoptes scabiei var. canis) stanowi ryzyko dla człowieka. Zakażenie od psa mija samoistnie u ludzi. Trwa to zazwyczaj około dwóch tygodni. Pasożyt nie rozmnaża się na ludzkim naskórku. Może jednak wywołać objawy.
Objawy świerzbu psiego u człowieka to świąd i rumień. Są one nieprzyjemne. Szczególnie narażone są dzieci. Ryzyko jest większe u osób z obniżoną odpornością. W przypadku zauważenia objawów u siebie, skonsultuj się z lekarzem. Może to być lekarz weterynarii lub dermatolog.
Higiena i środowisko – klucz do sukcesu w leczeniu i zapobieganiu
Dezynfekcja otoczenia jest kluczowa. Jest ważna zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu. Świerzbowce mogą przeżyć poza psem. Należy odkazić całe środowisko zwierzęcia. Obejmuje to legowisko i zabawki. Miski na karmę i wodę też wymagają czyszczenia. Dywany, kanapy i podłogi mogą kryć pasożyty. Regularne sprzątanie jest niezbędne. Tekstylia, takie jak odzież i pościel, należy prać. Wysoka temperatura zabija pasożyty. Prasowanie odzieży dodatkowo pomaga.
Izolowanie chorego zwierzęcia jest konieczne. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się pasożytów. Unikaj kontaktu chorego psa z innymi zwierzętami. Dbanie o czystość środowiska psa wspiera leczenie.
- Odkazić całe środowisko zwierzęcia, w tym legowisko, zabawki, miski, dywany, kanapy, podłogi.
- Dbać o czystość środowiska psa.
- Używanie sterylnych warunków w domu.
- Oczyszczanie legowiska i akcesoriów.
- Izolować chore zwierzęta.
- Izolować chorego psa od innych zwierząt.
- Regularnie sprzątać i wymieniać pościel.
- Pranie odzieży i pościeli w wysokiej temperaturze.
- Prasowanie odzieży.
Profilaktyka – jak zmniejszyć ryzyko świerzbu u psa?
Nie ma jednej, w pełni skutecznej metody zapobiegania. Można jednak znacznie zmniejszyć ryzyko. Unikaj kontaktu swojego psa z nieznanymi zwierzętami. Szczególnie ostrożnym bądź w kontakcie z bezdomnymi psami. Regularne stosowanie preparatów przeciwpasożytniczych jest ważne. Dostępne są krople na skórę, tabletki czy obroże. Stosuj je zgodnie z zaleceniami weterynarza. Krople zawierające fipronil to przykład profilaktyki.
Bacznie obserwuj swojego psa. Zwracaj uwagę na objawy skórne. Szybka reakcja jest kluczowa. Szczególną uwagę poświęć młodym psom. Obserwuj też zwierzęta chore lub nowo przybyłe do domu. Dbanie o ogólną kondycję psa wzmacnia jego odporność. Zdrowa skóra jest mniej podatna na infekcje. Dieta bogata w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 wspiera zdrowie skóry. Pamiętaj, że zawsze najważniejsza jest obserwacja zwierzaka. Nie lekceważ objawów. Odwiedzaj regularnie weterynarza.
- Unikać kontaktu z zarażonymi zwierzętami.
- Stosować profilaktykę przeciwpasożytniczą.
- Unikać kontaktu z bezdomnymi zwierzętami.
- Regularnie monitorować stan skóry i uszu psa.
- Obserwować psa pod kątem objawów choroby, szczególnie u młodych, chorych lub nowo przybyłych zwierząt.
- Stosować środki przeciwpasożytnicze (pipety, obroże, spraye, pigułki) raz w miesiącu.
- Dbać o higienę psa i środowiska, w którym przebywa.
- Regularne sprawdzanie stanu skóry psa.
- Stosować profilaktycznie krople zawierające fipronil.
- Przebadać psa u weterynarza przed zakupem lub wprowadzeniem do domu.
- Dbać o czystość środowiska psa.
- Stosować wysokiej jakości karmę bogatą w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6.
Domowe sposoby na świerzb u psa – wsparcie czy mit?
Wiele osób szuka domowych metod leczenia świerzbu. Internet proponuje różne rozwiązania. Należą do nich cytryna i czosnek. Mikstura z tych składników ma służyć do spryskiwania skóry. Ocet jabłkowy bywa dodawany do karmy lub stosowany do przemywania. Miód ma powstrzymywać pasożyty. Ma też przyspieszać gojenie skóry. Żel aloesowy i oliwa z oliwek to kolejne pomysły. Mycie zainfekowanych obszarów wodą z mydłem ma hamować namnażanie pasożytów.
Lekarze weterynarii nie polecają stosowania domowych sposobów. Brak naukowych dowodów na ich skuteczność w leczeniu infekcji. Mogą pomóc złagodzić objawy. Dotyczy to swędzenia czy podrażnienia. Nie eliminują jednak pasożyta. Domowe metody nie zastąpią leczenia weterynaryjnego. Stosuj je tylko jako uzupełnienie. Zawsze konsultuj to z lekarzem weterynarii. Skuteczne pozbycie się świerzbowca wymaga leczenia przepisanego przez specjalistę.
„Stosowanie domowych sposobów, takich jak ocet jabłkowy czy czosnek nie jest polecane przez lekarzy.”
- Stosować domowe sposoby wspomagające leczenie.
- Kąpać psa specjalnym szamponem i stosować domowe mikstury (ocet jabłkowy, sok z cytryny, oliwa z oliwek).
- Monitorować reakcję psa na domowe metody i w razie konieczności skonsultować się z lekarzem.
Pytania i odpowiedzi
Czy świerzb u psa jest wyleczalny?
Tak, świerzb u psa jest chorobą wyleczalną. Wymaga jednak odpowiedniej diagnozy i leczenia. Leczenie musi być prowadzone pod kontrolą weterynarza. Szybka reakcja na objawy jest bardzo ważna.
Ile kosztuje leczenie świerzbu u psa?
Koszt leczenia świerzbu u psa może być różny. Zależy od metody leczenia i długości terapii. Może sięgać kilkuset złotych. Warto skonsultować koszty z weterynarzem przed rozpoczęciem leczenia.
Jak wyleczyć świerzb u psa domowymi sposobami?
Domowe sposoby nie są skuteczne w wyleczeniu świerzbu. Mogą jedynie łagodzić objawy. Pasożyt wymaga leczenia farmakologicznego. Zawsze skonsultuj się z weterynarzem. Tylko on może przepisać odpowiednie leki. Domowe metody mogą być jedynie wsparciem. Stosuj je ostrożnie i po poradzie lekarza.
Jak długo trwa leczenie świerzbu u psa?
Leczenie świerzbu u psa trwa zazwyczaj od 4 do 8 tygodni. Poprawa stanu skóry widoczna jest po około 2 tygodniach. Całkowite wyleczenie może potrwać miesiąc lub dwa. Czas leczenia zależy od nasilenia choroby i reakcji na leki.
Jak długo świerzbowiec przeżywa poza psem?
Świerzbowiec może przeżyć poza organizmem psa. W wilgotnym środowisku przetrwa do 2 miesięcy. W suchym środowisku żyje do 14 dni. Świerzbowce mogą przeżyć w środowisku do 3 tygodni. Ważne jest odkażanie otoczenia psa.
Czy świerzb psi przenosi się na ludzi?
Tak, świerzb psi może przenieść się na ludzi. Pasożyt nie rozmnaża się na ludzkiej skórze. Wywołuje jednak świąd i rumień. Objawy ustępują samoistnie po około dwóch tygodniach. W przypadku objawów u człowieka należy skonsultować się z lekarzem.
Równie ciekaw